[Chi tiết] Cấu tạo ly hợp thủy lực và cách nhận biết ly hợp bị lỗi

Ly hợp thủy lực thường được trang bị trên các loại xe tự động hay còn gọi là xe có hộp số tự động, giúp giảm tải trọng cho động cơ và hạn chế tình trạng giật, xóc khi di chuyển. Cùng tìm hiểu chi tiết về cấu tạo ly hợp thủy lực và cách nhận biết ly hợp bị lỗi trong nội dung bài viết sau nhé!

Ly hợp thủy lực là gì?

Ly hợp thủy lực là một trong loại ly hợp được trang bị chủ yếu trên các loại thiết bị sẽ sử dụng hộp số tự động. Đây cũng là một linh kiện quan trọng không thể thiếu trong các loại xe ô tô, xe tải hay xe nâng vận chuyển, nâng hạ hàng hóa.

Ly hợp thủy lực sử dụng cơ chế dầu thủy lực và chất lỏng, đồng thời kết hợp với biến mô thủy lực để truyền động mô-men xoắn tới động cơ. Bộ phận này đóng vai trò kết nối trực tiếp với trục khuỷu của động cơ với các bộ phận của hộp số bằng cách đóng/mở ly hợp và khiến mô-men lực được kết nối hoặc ngắt, cho phép xe chuyển động tiến, lùi hoặc dừng lại.

Để tối ưu hóa hiệu quả truyền lực, người ta thường kết hợp ly hợp với cụm các chi tiết như bộ khuếch đại mô-men xoắn truyền đến đầu vào hộp số.

Ly hợp thủy lực thường dùng trong xe có hộp số tự động

Cấu tạo ly hợp thủy lực gồm có những bộ phận nào?

Cấu tạo ly hợp thủy lực gồm có các bộ phận chính sau:

• Bàn đạp ly hợp: Đây là bộ phận được người lái xe sử dụng để đóng hoặc ngắt ly hợp. Khi đạp bàn đạp, piston xi lanh chính sẽ di chuyển và tạo ra áp suất thủy lực.
• Xi lanh chính: Bộ phận này chứa piston và buồng chứa dầu. Khi bàn đạp được đạp, piston sẽ di chuyển và tạo ra áp suất thủy lực.
• Ống thủy lực: Bộ phận này dẫn dầu từ xi lanh chính đến xi lanh phụ.
• Xi lanh phụ: Bộ phận này chứa piston và phuộc nhả. Khi áp suất thủy lực từ xi lanh chính truyền đến, piston sẽ di chuyển và tác động lên phuộc nhả.
• Phuộc nhả: Bộ phận này nối với trục ly hợp. Khi piston xi lanh phụ di chuyển, phuộc nhả sẽ tác động lên trục ly hợp và làm cho đĩa ly hợp tách ra khỏi bánh đà.
• Đĩa áp suất: Bộ phận này ép đĩa ly hợp vào bánh đà.
• Đĩa ly hợp: Bộ phận này nối với trục động cơ. Khi đĩa ly hợp được ép vào bánh đà, nó sẽ truyền mô-men xoắn từ trục động cơ đến trục truyền động.
• Bánh đà: Bộ phận này gắn liền với trục khuỷu của động cơ.
• Lò xo màng: Lò xo này giúp giữ cho piston xi lanh chính ở vị trí ban đầu khi không có áp suất thủy lực.
• Vòng bi nhả: Bộ phận này giúp giảm ma sát giữa phuộc nhả và trục ly hợp.
• Ống xoắn: Bộ phận này giúp giảm áp lực thủy lực khi bàn đạp ly hợp được nhả ra.

Cấu tạo ly hợp thủy lực

Ưu nhược điểm của ly hợp thủy lực

Ly hợp thủy lực là loại ly hợp sử dụng áp suất thủy lực để truyền mô-men xoắn từ động cơ sang hộp số. Ly hợp thủy lực có cấu tạo phức tạp hơn ly hợp ma sát nhưng lại có nhiều ưu điểm vượt trội.

Ưu điểm của ly hợp thủy lực

• Khả năng làm việc bền bỉ: Ly hợp thủy lực có khả năng làm việc bền bỉ, ít bị hỏng hóc hơn ly hợp ma sát nhờ áp suất thủy lực có thể giúp giảm tải trọng tác dụng lên các chi tiết máy, hạn chế mài mòn.
• Hoạt động êm dịu: Ly hợp thủy lực hoạt động êm dịu, không gây ồn, không giật cục khi thay đổi tốc độ xe nhờ áp suất thủy lực có nhiệm vụ truyền mô-men xoắn một cách liên tục và mượt mà.
• Giảm tải trọng va đập lên hệ thống truyền lực: Ly hợp thủy lực giúp giảm tải trọng va đập lên hệ thống truyền lực, giúp tăng tuổi thọ của các chi tiết máy.
• Loại bỏ bàn đạp ly hợp: Ly hợp thủy lực có thể loại bỏ bàn đạp ly hợp, giúp tăng không gian nội thất và cải thiện thẩm mỹ của xe.

Ly hợp thủy lực giúp giảm tải trọng va đập lên hệ thống truyền lực

Nhược điểm của ly hợp thủy lực

• Giá thành cao: Ly hợp thủy lực có cấu tạo phức tạp hơn ly hợp cơ khí, do đó giá thành cũng cao hơn. Đây là một trong những nhược điểm lớn nhất của ly hợp thủy lực, khiến nó chỉ phù hợp với các loại xe có trọng tải lớn, giá thành cao.
• Cấu tạo phức tạp: Cấu tạo phức tạp của ly hợp thủy lực khiến việc bảo dưỡng và sửa chữa trở nên khó khăn hơn. Khi ly hợp thủy lực gặp sự cố, cần phải mang xe đến các gara chuyên nghiệp để sửa chữa, gây tốn kém chi phí.
• Có thể xảy ra hiện tượng rò rỉ chất lỏng thủy lực: Chất lỏng thủy lực là một thành phần quan trọng của ly hợp thủy lực, giúp truyền lực từ động cơ đến hộp số. Khi chất lỏng thủy lực bị rò rỉ, ly hợp sẽ không hoạt động bình thường, thậm chí có thể gây mất an toàn.

Ly hợp thủy lực hoạt động như thế nào?

Ly hợp thủy lực hoạt động dựa trên nguyên tắc truyền áp suất thủy lực. Khi người lái xe đạp bàn đạp ly hợp, piston xi lanh chính sẽ di chuyển và tạo ra áp suất thủy lực. Áp suất thủy lực này sẽ truyền đến xi lanh phụ và tác động lên phuộc nhả. Phuộc nhả sẽ tác động lên trục ly hợp và làm cho đĩa ly hợp tách ra khỏi bánh đà. Khi đĩa ly hợp tách ra khỏi bánh đà, mô-men xoắn từ trục động cơ sẽ không được truyền đến trục truyền động.

Ly hợp thủy lực hoạt động dựa trên nguyên tắc truyền áp suất thủy lực

Dấu hiệu nhận biết ly hợp thủy lực bị lỗi

Bởi cấu tạo ly hợp thủy lực gồm nhiều linh kiện nên cũng có khá đa dạng các dấu hiệu cho thấy bộ phận này đang bị lỗi. Sau đây là một số lỗi phổ biến, cùng tham khảo nhé!

Ly hợp thủy lực bị trượt

Khi ly hợp thủy lực bị trượt, động cơ sẽ không thể truyền lực một cách hiệu quả đến bánh xe. Người điều khiển có thể dễ dàng nhận biết thông qua một số dấu hiệu sau:

• Xe không vọt lên khi nhả bàn đạp ly hợp.
• Xe bị giật khi khởi động hoặc tăng tốc.
• Xe khó tăng tốc.
• Xe bị rung khi chạy.

Nguyên nhân chủ yếu gây nên tình trạng này có thể là do đĩa ma sát bị mòn, bánh đà bị cong, mâm ép bị mòn hay dầu thủy lực có dấu hiệu bị rò rỉ.

Xe khó vào số lùi

Xe khó vào số lùi cũng là một trong những dấu hiệu nhận biết ly hợp thủy lực bị lỗi. Cụ thể, khi ly hợp thủy lực bị lỗi, áp suất dầu thủy lực sẽ không đủ để đẩy đĩa ma sát ép sát vào bánh đà. Điều này sẽ khiến cho việc sang số, đặc biệt là sang số lùi, trở nên khó khăn hơn.

Xe khó vào số lùi là dấu hiệu của ly hợp thủy lực bị hỏng

Xe không thể vào số

Nếu áp suất dầu thấp do mức dầu thủy lực thấp, bơm dầu ly hợp, xi lanh chính hoặc xi lanh con bị hỏng, khiến đĩa ma sát sẽ không thể tách khỏi bánh đà, làm cho trục sơ cấp của hộp số vẫn quay cùng tốc độ với động cơ. Do đó, quý khách sẽ không thể vào số và đây cũng là dấu hiệu rõ ràng cho thấy ly hợp thủy lực đang bị hỏng.

Tiếng kêu phát ra từ bộ ly hợp

Tiếng kêu phát ra từ bộ ly hợp là dấu hiệu nhận biết ly hợp thủy lực bị lỗi có thể do một trong các nguyên nhân như bộ điều khiển ly hợp bị hỏng, mòn, gi sét hoặc dầu thủy lực bị bẩn hoặc không còn đủ số lượng cần thiết trong hệ thống.

Để xác định chính xác nguyên nhân gây ra tiếng kêu ở bộ ly hợp, cần kiểm tra kỹ lưỡng hệ thống ly hợp để phát hiện âm thanh đó xuất phát từ đâu. Nếu phát hiện các bộ phận bị mòn, hư hỏng thì cần thay thế để đảm bảo an toàn khi vận hành xe.

Bàn đạp ly hợp bị rung

Nguyên nhân trực tiếp khiến bàn đạp ly hợp bị rung đó là do áp lực dầu không ổn định hoặc không đủ. Trong đó, rò rỉ dầu thủy lực hay hỏng xi lanh chính hoặc phụ lại là nguyên nhân gián tiếp gây nên tình trạng này. Ngoài ra, nếu mâm ép, đĩa ma sát hay bánh đà bị mòn, biến dạng cũng có thể khiến bàn đạp ly hợp bị rung.

Bàn đạp ly hợp bị rung do một số bộ phận trong ly hợp thủy lực bị hỏng

Bàn đạp ly hợp bị lỏng hoặc bị bong ra

Bàn đạp ly hợp bị lỏng hoặc bong ra cũng không ngoại trừ trường hợp áp lực dầu không đủ hoặc không ổn định. Nguyên nhân thường thấy nhất của hiện tượng này đó là dầu thủy lực bị rò rỉ, tắc đường ống thủy lực hoặc bơm thủy lực bị hỏng.

Khi đó, quý khách cần lắng nghe và quan sát thật kỹ để xác định nguyên nhân hoặc tốt nhất là đến các gara sửa xe chuyên nghiệp để được hỗ trợ.

Xảy ra hiện tượng mài khi sang bánh răng

Hiện tượng mài khi sang bánh răng là do các bộ phận trong hệ thống ly hợp thủy lực bị mòn, hư hỏng, khiến cho lực truyền từ động cơ đến hộp số bị gián đoạn. Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này có thể là do dầu bôi trơn bị thiếu, xi lanh chính bị hỏng hoặc bàn đạp ly hợp bị mòn.

Để tránh tình trạng này có thể xảy ra, quý khách cần thường xuyên kiểm tra, thay thế dầu ly hợp định kỳ, không nên đạp ly hợp quá sâu hay sang số khi động cơ đang chạy ở tốc độ quá cao hoặc quá thấp.

Qua bài viết trên, chúng ta đã tìm hiểu về cấu tạo của ly hợp thủy lực. Ly hợp thủy lực là một thiết bị quan trọng trong hệ thống truyền lực của ô tô, xe máy, máy móc công nghiệp,... Nó có nhiệm vụ kết nối giữa động cơ và hệ thống truyền lực, giúp truyền động mô men xoắn từ động cơ đến các bánh xe. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho quý khách những thông tin hữu ích.

Công ty TNHH Công nghiệp Mê Kông Việt Nam

• Địa chỉ: Đường Phạm Văn Đồng, Khu Cầu Xéo, Thị trấn Long Thành, Huyện Long Thành, Tỉnh Đồng Nai
• Điện thoại: 0906 779 855
• Email: mekonglift@gmail.com